Oost-Maarland Eijsden

Sint Christinakerk


De St. Christinakerk ligt aan de Vroenhof op een kerkhof omringd door een muur en ligt aan de rand van het historisch centrum van Eijsden. Aan de noordkant grenst de kerk aan een groot plein. De kerk behoorde als hulpkerk aan de parochie van Breust.


Het huidige kerkgebouw dateert uit 1508. In 1389 en 1393 is Eijsden, waarschijnlijk ook deze kerk, geplunderd en in brand gestoken door de troepen van Jan van Heinsberg en Hendrik van Meurs. Na in 1483 wéér in brand gestoken te zijn, werd de kerk 18 juni 1508 opnieuw gewijd.


Meer dan 300 jaar, van 1508 tot 1853, zou zij simultaankerk zijn voor de katholieke en protestantse eredienst. Er was zelfs een periode dat de kerk door vier kerkgenootschappen tegelijk werd gebruikt. Naast de protestanten en katholieken waren dit vanaf 1775 de Lutheranen (komst lakenindustrie in Eijsden) en vanaf 1790 kwam daar nog eens een Waalse gemeente bij.

Hoewel de huidige neoclassicistische kerk in de achttiende eeuw en in 1851 ingrijpende verbouwingen werden uitgevoerd, is de naar het oosten gerichte kerk in aanleg middeleeuws. De bakstenen buitenmuren met rondboogvensters dateren ook uit 1851.


De sobere mergelstenen toren dateert uit de 14e eeuw. De torenspits heeft men in de 17e eeuw vernieuwd, gezien de in de toren hangende klok (diameter van 101 cm.) uit 1617 van Nicolas Brochard en Antonin Richault. De spits heeft een eiken dakstoel. De 14e-eeuwse toren oogt massief, niet alleen omdat behalve de galmgaten en een lichtspleet geen openingen of geledingen in de wanden zijn aangebracht, maar met name vanwege het ontbreken van een ingangsopening.

In 1896 is de toren gerestaureerd. Deze op een hoger niveau dan de kerk gebouwde toren is slechts vanuit de kerk toegankelijk, eertijds door een grote rondboogdoorgang, waarvan nog sporen te zien zijn; thans door een deur in een hardstenen omlijsting met ellipsboog.

           

Het interieur is ingrijpend gewijzigd in de jaren zestig van deze eeuw en wordt in het middenschip gedekt door een gestukadoord tongewelf en door vlakke zolderingen in de zijbeuken. Een preekstoel uit ± 1800 en eenvoudige eiken banken op balusterpoten hebben plaatsgemaakt voor modern interieur. Het barokke hoofdaltaar heeft vroeger de St. Maartenskerk in Luik gesierd. In de kerk zijn de zware zuilen en maaskapitelen uit ca. 1400 hergebruikt. Het oude koor is gedeeltelijk bewaard. Het hoofdaltaar staat voor een retabel met een schilderij uit de 17e-eeuwse Antwerpse school dat de kruisiging verbeeldt.

Het orgel is rond 1860 door Pereboom & Leijser (Maastricht) geplaatst en is nadien enkele malen gewijzigd. In 1979 is het orgel weer grotendeels in de oorspronkelijke staat teruggebracht.


In de Sint Christinakerk wordt sinds de 19e eeuw de H. Egidius vereerd tegen en ter voorkoming van kinderziekten.